UTRECHT – Wie nog een sprankje hoop had dat de provincie Utrecht gratie verleent aan de bescherm(en)de vaderwolf Bram, kwam dinsdag 28 oktober 2025 van een koude kermis thuis. Een hoorzitting over de bezwaren tegen de afschot wordt gebruikt voor vertragingstactieken: er kan niet meer gemorreld worden aan de rechtsgeldigheid van de afschotvergunning voor wolf Bram (GW3237m). Hij blijft op de executielijst staan tot en met 31 december 2025. De fantastische advocaat van de provincie Utrecht wist het gevaar van wolf Bram tot mythische proporties te verheffen: kinderen die in een speeltuin van de glijbaan gaan, hebben zo maar een wolf in hun nek hangen. En er was meer.
Opinie & Achtergronden
Dinsdagochtend 28 oktober 2025 was de hoorzitting in het provinciehuis van Utrecht in de bezwaarprocedure tegen het afschot van wolf Bram (GW3237m). De provinciale adviescommissiecommissie, met als voorzitter mr. P. Weggemans, brengt een niet-bindend advies uit aan de provincie, die vervolgens op het bezwaar beslist.
Tijd rekken om bezwaren onmogelijk te maken
Voor wie veel in het territorium van wolf Bram en zijn roedel is, was de hoorzitting een bevreemdende ervaring. De hoorzitting toonde hoe er door de provincie Utrecht over het hoofd van een beschermd dier wordt gesproken en hoe er werkelijk over hem gedacht wordt. Kennis en waarheid lijken daarbij van ondergeschikt belang. Dikke dossiers, vergaderen, adviezen, wollige woorden en vertraging gericht op afschot, lijken de boventoon te voeren.
Er was een vijf man sterke vertegenwoordiging van de provincie Utrecht, waaronder advocaten en faunabeheerders die, zo leek het, de wolf in kwestie nog nooit hebben gezien, laat staan iets over wolven weten of in het territorium komen. Ze hadden vooral veel dikke dossiers en losse flodders bij de hand (´Er zijn nog enorm veel nieuwe incidenten geweest!´).
De voorzitter van de commissie had een zware kluif aan het scheiden van feit en fictie, wil en onwil en objectiviteit en subjectiviteit bij de provincie. Ook de aanwezige verwerende partijen Animal Rights, Faunabescherming en Werkgroep Wolf Leusden, fronsten herhaaldelijk de wenkbrauwen.
De advocaat van de provincie die de bezwaren van de betrokken partijen al uitgebreid onder ogen had gekregen, meende nog eens vier weken nodig te hebben om alles te lezen. ´Niet iets minder, drie bijvoorbeeld,´ vroeg de voorzitter van de commissie. ´Nee, vier,´ meldde de provincie.
Over vier weken is het eind november. Dan krijgen de tegenpartijen ook vier weken toebedeeld om te reageren. Die tijd hebben ze niet nodig en willen ze ook niet. Maar, zo is het proces opgerekt tot het einde van het jaar. De afschotvergunning voor wolf Bram loopt tot en met 31 december.
Hierdoor is het niet mogelijk voor verwerende partijen bij de rechter in beroep te gaan tegen de afschotvergunning. Met andere woorden: de vergunning blijft, er is niets meer tegen te doen.
Uit de hoge hoed van de provincie
Een belangrijke vraag van de commissie was hoe het nu met de veiligheid is gesteld omdat er geen incidenten meer geweest zijn sinds 30 juli 2025.
De vertegenwoordigers van de provincie stelden dat er sinds 30 juli 2025 wel degelijk nog heel veel incidenten met wolf Bram en mensen zijn geweest. Omdat er geen bewijzen van incidenten waren ingebracht, probeerde de advocaat, na lang doorvragen van de voorzitter, zich uit de situatie te redden door een incident met videobewijs te noemen. Namelijk een incident bij Maarn. Maar dat bleek een ‘incident’ te zijn uit mei 2025, dat al meegenomen was voor de afschotvergunning. Bovendien was het een zichtmelding; geen incident. Verder dan dat, kwam hij niet.
Maar de commissie en verwerende partijen hebben bewijzen ook niet echt nodig, zo meende de provincie Utrecht: “Het is een probleemwolf omdat wij dat zeggen”.
De advocaat van de provincie, Julian Kramer, maakte het daarna nog bonter door uit te roepen dat het echt levensgevaarlijk is in de bossen van de roedel. ´Een kind dat in de speeltuin van een glijbaan gaat, wordt gewoon in zijn nek gegrepen door een wolf.´ ´En alle welpen nemen dat gedrag allemaal over!´ De voorzitter van Werkgroep Wolf Leusden checkte nog even of hij dat over die glijbaan goed gehoord had. En dat had hij.
De advocaat doelde op het incident van 30 juli 2025, waarbij een jongetje in Austerlitz afrende op het bos waar de wolven met welpen heen waren gevlucht door verstoringen door de jacht van de provincie op wolf Bram. Dit incident wordt daarom, zo vermoedt Wolven in Utrecht, niet toegelicht. Tijdens de hoorzitting bleek dat de commissie en de verwerende partijen niet over officiële informatie kunnen beschikken. Maar de commissie en verwerende partijen hebben bewijzen ook niet echt nodig, zo meende de provincie Utrecht: “Het is een probleemwolf omdat wij dat zeggen”.
Ook wist de advocaat te melden dat de lokale ondernemers financieel zwaar lijden door wolf Bram.
Dat het aantal bezoekers terugloopt is bewezen onjuist, er zijn zelfs steeds meer bezoekers, zo meldde het AD afgelopen zomer:
De zomermaanden brengen een ware toestroom van bezoekers naar de Utrechtse Heuvelrug. Met soms overvolle parkeerplaatsen tot gevolg. Directeur Robbert Schuurmans van Toerismebureau Heuvelrug benadrukt dat hij zich niet richt op het aantrekken van zo veel mogelijk nieuwe mensen, maar op het vasthouden van een verantwoord bezoekersaantal. Volgens hem werkt de aanpak van de afgelopen jaren: „Het beleid lijkt te werken: de bedoeling is dat we vooral de mensen kunnen trekken die we willen, en dat lukt.” Sinds vorig jaar is probleemwolf Bram regelmatig in het nieuws. Het toerismebureau zegt dat ze geen fluctuaties in de bezoekersaantallen zien door de aanwezigheid van de wolf.
Adviseur van de provincie Utrecht, Gijs van Aardenne moest nog iets van het hart. Hij vond het uitermate storend dat er voortdurend gesproken werd over jagers in Den Treek en afschot van wolf Bram. ¨Er zijn geen jagers.´ ´Er is helemaal geen jacht op Bram.´ ”Er zijn faunabeheerders en wolf Bram wordt niet doodgeschoten, hij wordt uit de populatie weggenomen.”
Het is allemaal van een erbarmelijk niveau. Wij benijden de commissie niet.
Animal Rights schreef woensdag 29 oktober 2025 op Facebook:
”De commissie, die een niet-bindend advies moet uitbrengen aan de provincie, die vervolgens op het bezwaar moet beslissen, was kritisch naar de provincie toe.
Onder andere over het ontbreken van een rapport over beweerde, nieuwe meldingen met betrekking tot Bram, het ontbreken van een rapport over een incident met een kind eind juli in Austerlitz, het ontbreken van het logboek over de klopjacht op Bram tot nu toe en het ontbreken van een document dat de beulen van Bram zou moeten helpen hem te onderscheiden van (onder andere) zijn welpen.
Animal Rights, Werkgroep Wolf Leusden en Faunabescherming brachten in dat er geen incidenten meer zijn geweest, dat het gedrag van Bram seizoensgebonden is aan zijn rol als vader van een roedel met jonge welpen en dus een uiting is van natuurlijk in plaats van afwijkend gedrag en dat Bram dus geen ‘probleemwolf’ is.
Dit houdt ook in dat het tijdelijk afsluiten van over-bezochte, toeristische ‘pretparken’ als Den Treek en de Pyramide van Austerlitz andere bevredigende oplossingen zijn die eerst moeten worden geprobeerd, naast eventueel ‘aversief conditioneren’.
De provincie, jagers en hun advocaten lieten duidelijk blijken alles in het werk te zullen stellen om het proces te vertragen en de provincie geen besluit op de bezwaren zal nemen voordat de vergunning afloopt op 1 januari 2026. Wordt vervolgd!
Wolven in Utrecht vult hierbij aan: en is locatie- en weergebonden. Het territorium van de Utrechtse Heuvelrug loopt van Het Gooi tot Amerongen. Het beschermende gedrag van de vader van de roedel tegen alle verstoringen, zijn uitsluitend rond het nest en de rendez-vousgebieden in de kraamtijd. En het was een gortdroog voorjaar 2025. Het meeste water in het gebied is op Den Treek.
Onheilspellende nieuwsbrief landgoed
Landgoed Den Treek-Henschoten had dinsdag nog het laatste woord over wolf Bram. Aan het einde van de dag viel een onheilspellende nieuwsbrief in de mailbox. Waarin het landgoed, zo lijkt het, een schot voor de boeg neemt, door alvast de hele roedel van wolf Bram gevaarlijk te noemen.
¨Wolf Bram en zijn nazaten blijven een uitdaging voor de Utrechtse Heuvelrug. Zolang deze wolf met zijn roedel in het gebied aanwezig is, wordt dringend geadviseerd om weg te blijven uit alle bos- en natuurgebieden en landgoederen tussen de A12 en A28. Dit advies heeft tot doel bijtincidenten te voorkomen en ieders veiligheid te waarborgen.¨
Ook sorteerde het landgoed vast voor op recreanten die door de forse prijsverhogingen in 2026 door het landgoed, mogelijk zullen afhaken. Ze kunnen dan als excuus ´wolvenproblematiek´ opgeven.
Noodzakelijke prijsaanpassing MTB-vignetten en ruiterkaarten
”Sinds 2020 zijn de prijzen van de MTB-vignetten en ruiterkaarten ongewijzigd gebleven. Door stijgende onderhoudskosten van de paden en de toenemende inflatie ziet het Landgoed zich genoodzaakt de tarieven per 1 januari 2026 te verhogen.”
De stevige prijsverhoging wordt in een adem genoemd met het volgende:
´Gezien de wolvenproblematiek in het gebied kunnen wij ons voorstellen dat u mogelijk overweegt om in 2026 geen MTB-jaarvignet of ruiterpenning meer aan te schaffen. In dat geval vragen wij u vriendelijk dit aan ons door te geven via onderstaande button.´
Extra camera’s en paden afgezet
En hoe is de situatie in het veld daadwerkelijk ondertussen?
De wolven laten zich nauwelijks zien; hun aanwezigheid is voornamelijk merkbaar door sporen en wolvengehuil. Ondanks alle loslopende honden en herfstdrukte in het territorium. De horeca doet goede zaken.
Inmiddels zijn de welpen bijna net zo groot als hun ouders en krijgen alle wolven een wintervacht. Dat maakt identificatie van wolf Bram nagenoeg onmogelijk. Zelfs Wilbert Nijlant van landgoed Den Treek-Henschoten, die de wilcamerabeelden dagelijks op zijn kantoor live volgt, was ervan overtuigd dat wolf Bram was doodgereden in maart 2025. Het bleek een welp te zijn.
Het landgoed en de provincie Utrecht doen er verbeten alles aan om het net om wolf Bram te sluiten. Nog meer paden worden afgesloten. Nog meer verborgen camera’s worden opgehangen.
Het afschotgebied en het kerngebied van territorium worden dagelijks zorgvuldig verkend door bewoners van de Utrechtse Heuvelrug die zich grote zorgen maken over acties van landgoed Den Treek-Henschoten en de provincie Utrecht. Niet alleen het leven van wolf Bram staat op het spel, ook de levens van de andere kleine kwetsbare roedelleden hangen aan een zijden draadje door zenderplannen en gevaarlijke wegen.
Een impressie uit het gebied van de roedel, inclusief ecoducten over de A28:
Zenderen van vijf wolven
De Provincie Utrecht besloot op 9 oktober 2025 om vijf wolven van de roedel van de Utrechtse Heuvelrug te gaan vangen en zenderen met behulp van strikvallen en lokvoer. Nu vaderwolf Bram elk moment kan worden doodgeschoten en wolven worden doodgereden, is het onbegrijpelijk dat de kleine kwetsbare roedel aan welbewuste fatale risico’s blootgesteld worden in plaats van beschermd.
Het besluit volgt op een eerdere, mislukte poging van de provincie om wolf Bram (GW3237m) de vaderwolf van de roedel te vangen met een pootklem – een methode die door de rechter als in strijd met Europees recht werd beschouwd. Experts zien het nieuwe besluit als een omzeiling van dat verbod, met vergelijkbare risico’s voor de wolven.
Animal Rights en Werkgroep Wolf Leusden kondigden aan naar de rechter te stappen om een schorsing van dit ‘maatwerkvoorschrift’. Op 22 oktober liet de rechtbank weten dat ze op 21 oktober 2025 een e-mail ontving van de Zoogdiervereniging waarin werd verklaard dat met de uitvoering van het zenderproject zal worden gewacht totdat het college van gedeputeerde staten van Utrecht een besluit heeft genomen op de bezwaren. Animal Rights en Werkgroep Wolf Leusden hebben daarom op 29 oktober ingestemd met het intrekken van het verzoek tot een voorlopige voorziening. Er worden op de Utrechtse Heuvelrug voorlopig geen wolven gezenderd.
Lees meer op de website van Animal Rights: Opnieuw naar de rechter voor wolvenroedel in Utrecht.
Conclusie
Na 2,5 jaar hebben woorden alle betekenis verloren als het over wolf Bram en zijn roedel gaat.
