Wolvendebat: zelfs Rummenie actief betrokken bij zenderen roedel Utrechtse Heuvelrug

26 maart 2025

In 2023 en 2024 werden grote fouten gemaakt in de monitoring van de wolven van de Utrechtse Heuvelrug. Ook werden ‘incidenten’ zonder bewijzen aangevoerd. Het plan om wolf ‘Bram’ te zenderen in 2024 was volgens de rechter slecht onderbouwd en werd daarom van tafel geveegd. Toen in oktober 2024 bleek dat wolf ‘Bram’ de vader is van de roedel, kwam provincie Utrecht met het plan de hele roedel te zenderen. Dit plan wordt kennelijk op de achtergrond uitgewerkt. Gisteren vertelde staatssecretaris Rummenie tijdens het wolvendebat dat hij hier zelfs actief bij betrokken is.

Jean Rummenie (BBB), staatssecretaris van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur van Nederland, zei gisteren in het wolvendebat het volgende over het zenderen van de hele roedel op de Utrechtse Heuvelrug:

Ik heb toegezegd na te gaan welke instellingen dit kunnen gaan doen en om hoeveel wolven het gaat en wanneer dit onderzoek kan starten. Ook zal ik nagaan welke voorwaarden de Wet op de dierproeven stelt trouwens aan dit onderzoek. De eerste gesprekken met de Zoogdiervereniging en Wageningen Environmental Research over hun kennis en ervaring met het zenderen van wolven hebben plaatsgevonden. Binnenkort zal het vervolgoverleg plaatsvinden over de mogelijkheden van onderzoek in Nederland. En ik zal uw kamer hierover voor de zomer informeren.

Fouten monitoring en nog meer wolven

Afgelopen weken publiceerde Wolven in Utrecht drie artikelen uit de WOO-documenten van de provincie Utrecht over de gebeurtenissen met de wolven in 2024. Uit de documenten bleek dat de wolven als ratten in de val zaten en de provincie bleef steken in een tunnelvisie van symptoombestrijding: vangen, zenderen of afschot van de wolven. Er werden bovendien grote fouten gemaakt in de monitoring. In 2025 zijn er ook rondtrekkende wolven in de provincie, komen er welpen en is er mogelijk nog een andere wolvin. Ondanks al die complicerende factoren, blijkt er een jaar later weinig verandert in de visie van de provincie. Want het plan om de hele roedel in Utrecht te zenderen, leeft volop. Zelfs staatssecretaris Rummenie bemoeit zich inmiddels actief met het zenderplan.

Nog meer overleg

De staatssecretaris van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur van Nederland zei gisteren in het wolvendebat:

”Het zenderen van wolven, is reeds mogelijk. Provincies kunnen hiertoe een vergunning verlenen. Het is aan provincies om te bepalen of zij wolven willen zenderen.

Ik vind het van belang dat er gedegen onderzoek wordt gedaan naar het gedrag van wolven. Zenderen van wolven is in mijn ogen hiervoor een prima mogelijkheid. En ik weet dat de provincie in Utrecht al bezig is met het verlenen van een vergunning om alle wolven in die provincie te gaan zenderen.

Ik heb toegezegd, na te gaan welke instellingen dit kunnen gaan doen en om hoeveel wolven het gaat en wanneer dit onderzoek kan starten. Ook zal ik nagaan welke voorwaarden de Wet op de dierproeven stelt aan dit onderzoek. De eerste gesprekken met de Zoogdiervereniging en Wageningen Environmental Research over hun kennis en ervaring met het zenderen van wolven hebben plaatsgevonden. Binnenkort zal het vervolgoverleg plaatsvinden over de mogelijkheden van onderzoek in Nederland. En ik zal uw kamer hierover voor de zomer informeren.”

Eline Vedder – CDA stelde daarop de volgende vraag: “De staatssecretaris geeft aan dat zenderen op dit moment al kan, maar de staatssecretaris gaat makkelijk voorbij aan het feit dat het afgeven van zo’n vergunning ook vaak stukloopt. Want het is precies de provincie Utrecht die daar al heel lang mee bezig, is om een wolf met afwijkend gedrag te zenderen. Die aanvraag is mislukt omdat bij voorbaat niet vast stond dat het die wolf was die afwijkend gedrag vertoonde. Dus kan de staatssecretaris daar iets meer over zeggen. Want het klinkt makkelijk, maar in de praktijk is het dus heel erg moeilijk om te doen.”

Rummenie antwoordde daarop: “Ja ik heb die rechtszaak niet op de voet gevolgd. Maar ik heb begrepen dat het niet door is gegaan omdat men vond dat het niet genoeg onderbouwd was. Maar het is niet dat het niet mogelijk is.”

Aanpassen wet

Op de vraag van Eline Vedder over de versnelling van de vergunningverlening en steun aan bestuurders bij ingrijpen, antwoordde Rummenie:

”Wij zijn als Rijk en provincies in overleg met elkaar om juist die vergunningsverlening te versnellen. Bijvoorbeeld via het aanpassen van werkwijze om het behandelen van vergunningen te versnellen of het uitwerken en delen van best practices met betrekking tot die vergunningsverlening.

En we leren, waar we het net over hebben, van bijvoorbeeld de vergunningen van de provincie Utrecht en Gelderland en de redenen waarom daar in juridische procedures kritisch over is geoordeeld. Het is vervolgens ook aan de provincies om gebruik te maken van deze mogelijkheden bij het verlenen van de vergunningen. Dus u vraagt of ik bestuurders die moeten ingrijpen, steun? Ja, dat doe ik. Voor mij is het belangrijk dat zij hun inwoners, huisdieren en vee namelijk zo kunnen beschermen. En ten overvloede: hier gaat ook weer de samenwerking met het ministerie van Binnenlandse zaken en Koninkrijksrelaties en het ministerie van Justitie en Veiligheid een rol spelen. En dan heb ik het over het aanpassen van de gemeente- en politiewet. En dat gesprek is nog gaande.”

Het debat

Nagenoeg alles wat gisteren in het wolvendebat is besproken, staat beschreven in Feitenonderzoek en analyse van de wolf in de EU. Voorlopig is Nederland met handen en voeten gebonden aan de strikt beschermde status van de wolf.

Boomsma van NSC vertelde dat er dagelijks meldingen zijn op de Utrechtse Heuvelrug van wolven die mensen achterna zitten. Navraag bij de Zoogdiervereniging/Wolvenmeldpunt leerde dat dit pertinent onwaar is.

Anne-Marijke Podt (D66) vatte het uren durende debat mooi samen: “Er wordt alleen maar gepraat over wat we kunnen doen tegen de wolf, in plaats van wat we doen aan bescherming”.

Toelichting Animal Rights op 23 augustus 2024 over het zenderen van wolven Utrecht:

”De belangrijkste reden is het verbod vastgelegd in artikel 11.46 van het Besluit activiteiten leefomgeving (het voormalige artikel 3.5 uit de Wet natuurbescherming) om strikt beschermde diersoorten als de wolf opzettelijk te doden, te vangen, of te verstoren.

Animal Rights ziet geen reden om van dit verbod af te wijken en al helemaal niet om met de meest invasieve en gevaarlijkste (voor de wolf) optie te beginnen, het verdoven, dat dodelijk voor de wolf kan aflopen.

Er is in Nederland geen enkele ervaring met het verdoven en zenderen van wolven en het falen van de Zoogdiervereniging in 2023 kwam dan ook niet als een verrassing.
De verwachting van Animal Rights is dan ook dat men nu wil gaan werken met vangkooien en/of pootklemmen die een ongelofelijke hoeveelheid stress zullen veroorzaken, nog voordat de verdoving wordt toegepast.

Het is Animal Rights ook niet duidelijk hoe men een wolf negatief wil conditioneren met verdoving en een zender als het gedrag dat onwenselijk is de reactie op loslopende honden is. Hoe leert een wolf van een verdoving dat hij niet achter loslopende honden moet aanlopen die hij als concurrent (of speelkameraad/partner) in zijn territorium ziet?

Animal Rights plaatst ook kanttekeningen bij de beweegredenen van politici die besluiten nemen en de zelfverklaarde wolvenkenners die advies uitbrengen. In Utrecht lijkt de drijvende kracht achter de wolvenvervolging CDA-gedeputeerde Mirjam Sterk, ondersteund door BBB staatssecretaris Rummenie, te zijn, van bekende wolf-hatende politieke partijen. Animal Rights weet uit verschillende documenten verkregen via de Wet open overheid dat de Zoogdiervereniging provincies pusht om over te mogen gaan tot zenderen.

Animal Rights acht het een kwalijke zaak dat, met name, de Zoogdiervereniging, aan de ene kant de provincie adviseert over te ondernemen acties tegen individuele wolven en die vervolgens met een zak geld van die provincie ook zelf gaat uitvoeren.

De provincie Utrecht heeft tot nu toe geweigerd openbaar te maken wat de vorige, gefaalde, zender-actie uit 2023 de belastingbetaler heeft gekost.”

Bron: Animal Rights